Boekrecensie | Dit is de Hond
“Het roedelmodel is misschien in veel opzichten gebrekkig, maar in één opzicht is het zeker correct: in hun gedrag tegenover mensen maken honden gebruik van een aantal regels en gedragspatronen die uiteindelijk afkomstig zijn van de wolf en andere, eerdere hondachtigen voorouders”, schrijft John Bradshaw. “Maar dat zijn niet de regels als: domineren of gedomineerd worden, vernietigen of vernietigd worden. Het zijn familieregels, principes als: degenen die je grootbrengen zijn degenen die je je hele leven blijven koesteren.”
Ik, Mandy, weet nog goed dat ik het boek ‘Dit is de Hond’ van John Bradshaw kocht. Tijdens een middagpauze (ik liep stage bij een gezondheidswebsite) wandelde ik door het centrum van Baarn en kwam ik langs een oud winkelpand dat dateerde uit 1887. Op het raam stond ‘BOEKHANDEL DEN BOER’. Als boekenliefhebber voelde ik natuurlijk de verleiding om even binnen te stappen. Bij het openen van de deur vloog een golf warme lucht tegen mijn koude gezicht aan. De geur van oude boeken deed mij denken aan de boekhandel waar ik als klein meisje vaak met mijn moeder naartoe ging. Tijdens het snuffelen viel mijn oog op een boek over honden. ‘Met de nieuwste feiten en inzichten word je een betere vriend van je hond’, stond er op de cover. Dit boek moet ik lezen, dacht ik.
In de trein, op weg naar huis, sloeg ik het boek voor de eerste keer open. Na een paar keer de bladzijde te hebben omgeslagen, zag ik een handgetekende illustratie van een cairn terrier. ‘Ginger’ stond eronder. In het voorwoord schrijft Bradshaw dat deze hond van zijn opa was. Hoewel hij hem niet echt gekend heeft, was dit de eerste viervoeter waar de schrijver aan gehecht raakte. Bradshaw beschrijft dat hij zich verbaasde over de bewegingsvrijheid die Ginger (en andere honden) ruim zeventig jaar geleden hadden. Zo zie je bijvoorbeeld anno 2022 nog maar zelden een hond zonder lijn door de wijk lopen. “Omdat ik al bijna dertig jaar het gedrag van honden bestudeer en van hun gezelschap geniet, vond ik het tijd worden om in het geweer te komen voor het hondendom: niet voor de karikatuur van een wolf-in-hondenvacht, erop uit om zijn nietsvermoedende baas bij het minste teken van zwakte aan te vallen, noch voor het prijsdier dat rozetten en prijzen in de wacht sleept voor zijn fokker, maar voor de echte hond, het gezelschapsdier dat gewoon graag deel wil uitmaken van het gezin en een fijn leven wil hebben.” Dit belooft een goed boek te worden.
De moderne hond
‘Hoe honden honden werden’, dat is de titel van het eerste hoofdstuk. Het exacte verloop van de evolutie van wolf naar hond zal altijd een vraag blijven. Wel is Bradshaw ervan overtuigd dat we ons niet moeten blindstaren op de wolf, “maar honden moeten beschouwen als hondachtige waarvan de meest nauwe moderne verwant toevallig een wolf is”. Hij beschrijft wat bekend is over de overgangfases van wolf naar moderne hond, op welke drie gedachten het dominatiemodel is gebaseerd (en waarom deze niet kloppen) en wat de effecten zijn van beloningsgericht trainen ten opzichte van fysieke bestraffing. Wat mij aan het denken zette was de uitspraak over de typen beloningen. Voor de ene hond is voer de beste traktatie, voor een andere hond aandacht van de mens, op avontuur en/of jacht gaan of spelen. Lexy is gericht op voedsel, terwijl je Yuki blijer maakt met een (tennis)bal.
Doordat Bradshaw inzicht geeft op de manier waarop honden leren, ben ik anders naar mijn honden gaan kijken. Opvallend vond ik een van de kaderverhalen, waarin hij een experiment omschrijft. Hierbij moesten hondeneigenaren hun viervoeter laten zitten. Dat klinkt simpel, echter mochten zij alleen hun stem gebruiken. Uit dit experiment bleek dat veel hondeneigenaren een bepaald knikje of vingerbeweging (schuldig) maken waardoor de hond gaat zitten. Bij enkel het commando ‘zit’, bleven veel honden afwachtend staan.
Kritisch
Bradshaw heeft veel kennis over honden, waardoor hij goed modellen en onderzoeken kan uitleggen en weerleggen. Denk aan het roedelmodel aan het begin van dit verhaal. Ook wijst de schrijver op bepaalde zaken, die niet verder onderzocht zijn of waar überhaupt geen onderzoek naar is gedaan. Bradshaw is kritisch en dat zet mij aan het denken. Hij gaat ook in op onder andere emoties en gevoelens van honden (hebben honden een schuldgevoel?), lichaamstaal (zelfverzekerd versus onzeker) en visuele signalen (de wolf kent er ongeveer twintig. Hoe zit het met de hond?). Wel herhaalt hij zichzelf vaak, om steeds op een net andere manier zijn argumenten uit te leggen. Hierdoor vond ik het soms een beetje langdradig. Toch bleef ik door de materie doorlezen. Al met al vond ik het een interessant boek en heeft het mij – in positieve zin – een ander beeld van de hond gegeven.
Praktische informatie
Titel: Dit is de hond – Met de nieuwste feiten en inzichten word je een betere vriend van je hond
Schrijver: John Bradshaw
Uitgeverij: NwA’dam
Eerste druk: april 2012
Negende druk: oktober 2018
Aantal hoofdstukken: 11
Aantal pagina’s: 416 (inclusief noten, literatuur en register)
